GẮN KẾT CHẶT CHẼ GIỮA XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN VĂN HÓA VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI

Quán triệt, thực hiện mục tiêu, quan điểm của Đảng, Đảng bộ tỉnh xác định xây dựng, phát triển văn hóa Thái Nguyên tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người Thái Nguyên phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần truyền thống quê hương cách mạng; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng, phát triển văn hóa với phát triển kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh để Thái Nguyên xứng đáng với vị trí là một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa, y tế, đào tạo của các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.

Để xây dựng, phát triển văn hóa, con người một cách toàn diện, trong những năm qua, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp đã quan tâm triển khai thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân; phát triển văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, phòng chống tệ nạn xã hội, xóa đói giảm nghèo; bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị; tuyên truyền giáo dục, bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Gắn việc xây dựng, phát triển văn hóa, con người với tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp. Qua đó, đã nêu cao tinh thần, vai trò, trách nhiệm, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Công tác giáo dục - đào tạo luôn được các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp chú trọng; chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Việc giáo dục lý tưởng, đạo đức, kỹ năng sống, giáo dục khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên được quan tâm. Mạng lưới trường lớp được quy hoạch, sắp xếp, kiện toàn phù hợp với hệ thống giáo dục quốc dân và sát với tình hình thực tiễn của địa phương; xây dựng trường chuẩn quốc gia được các địa phương chỉ đạo, đầu tư hiệu quả, đạt kết quả cao; công tác xã hội hóa giáo dục tiếp tục có chuyển biến rõ nét. Xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh được các cấp uỷ đảng, chính quyền tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên. Chất lượng xây dựng gia đình văn hóa ngày càng tăng lên; đã xây dựng được nhiều mô hình gia đình văn hóa tiêu biểu. Toàn tỉnh hiện có 103 mô hình, 743 câu lạc bộ phòng, chống bạo lực gia đình. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được các cấp, ngành quan tâm, chỉ đạo sâu sát và có sự hưởng ứng mạnh mẽ của các tầng lớp nhân dân, nhờ đó đã tạo chuyển biến tích cực nhận thức nêu cao truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; số gia đình, xóm, bản, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp được công nhận danh hiệu văn hóa ngày càng tăng. Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng được cấp ủy đảng các cấp thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện có hiệu quả; đẩy mạnh đấu tranh, ngăn chặn sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc hại, gây hủy hoại đạo đức xã hội. Thái Nguyên ban hành các văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống, đấu tranh với những thông tin bịa đặt, xuyên tạc trên mạng xã hội và một số báo, đài nước ngoài; phòng, chống sự xâm nhập, phát triển của các tổ chức bất hợp pháp, đội lốt tôn giáo, tín ngưỡng trên địa bàn; thực hiện đúng những quy định về xây dựng văn hóa công sở. Nhằm nâng cao thể lực, tầm vóc con người Thái Nguyên, công tác giáo dục thể chất trong các nhà trường được quan tâm thực hiện, đạt nhiều kết quả. Ngành Y tế phối hợp với các ngành, địa phương tiếp tục triển khai, thực hiện đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 - 2030. Thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”. Tỷ lệ người dân luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên không ngừng được nâng lên, tăng từ 28,6% (năm 2014) lên 36,7% (năm 2020); 100% số trường học các cấp đảm bảo công tác giáo dục thể chất có chất lượng; 100% cán bộ chiến sỹ quân đội, công an rèn luyện thân thể thường xuyên.

Các phong trào thi đua yêu nước được quan tâm tuyên truyền, tổ chức thực hiện có hiệu quả. Trong đó, phong trào phát triển kinh tế, giúp nhau làm giàu chính đáng, xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội đạt nhiều kết quả thiết thực. Do đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, các tầng lớp nhân dân đã tích cực hưởng ứng, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Các hoạt động văn hóa, lễ hội được tổ chức lành mạnh, phù hợp với tình hình, phong tục, tập quán, truyền thống văn hoá của từng địa phương, dân tộc, tôn giáo và phù hợp với nhu cầu của người dân địa phương. Công tác xây dựng thôn bản, khối phố văn hóa được quan tâm hướng dẫn gắn kết với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.

Do những thành tựu đạt được về xây dựng, phát triển văn hóa, con người, đến hết năm 2020, Thái Nguyên có 72% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; kết quả phổ cập giáo dục các bậc học được củng cố vững chắc, 84,04% số trường đạt chuẩn quốc gia; 8% học sinh dân tộc thiểu số được học tại các trường dân tộc nội trú. Năm 2020, có 90% gia đình văn hóa; 78% làng, xóm, tổ dân phố văn hóa; 90% cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa; 97,2% số xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm xuống dưới 10%. Hằng năm tạo việc làm tăng thêm bình quân cho 21.500 lao động. Tỷ lệ lao động qua đào tạo năm 2020 đạt 70%. Giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 2,06%/năm. Công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích văn hóa, lịch sử trên địa bàn tỉnh được quan tâm, nhất là việc huy động nguồn lực tham gia của khu vực doanh nghiệp. Trên địa bàn tỉnh đã có nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, du lịch. Đó là những điểm đến của du khách trong và ngoài nước khi đến với Thái Nguyên. Nhiều di tích lịch sử, văn hóa được bảo quản, tu bổ, phục hồi và xếp hạng di tích.

Hiện nay, Thái Nguyên có 17 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 247 di tích được xếp hạng (1 di tích được xếp hạng quốc gia đặc biệt, 47 di tích được xếp hạng di tích quốc gia, 200 di tích được xếp hạng di tích cấp tỉnh). Thực hiện quy hoạch phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2014 - 2020, định hướng đến năm 2030 các địa phương đã ban hành cơ chế hỗ trợ để phát triển thiết chế văn hoá, thể thao, xây dựng nhà văn hóa xóm, tổ dân phố. Công tác sưu tầm, bảo tồn các làng nghề thủ công truyền thống, làng văn hóa dân tộc được quan tâm thực hiện gắn với phát triển du lịch. Trong bối cảnh cả nước đang đương đầu với những khó khăn, thách thức chưa có tiền lệ do đại dịch COVID-19 gây ra, Thái Nguyên vẫn thực hiện tốt nhiệm vụ kép là vừa phòng, chống dịch bệnh có hiệu quả, vừa bảo đảm sản xuất kinh doanh phát triển, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định đời sống cho nhân dân; tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn tỉnh thành công tốt đẹp; tổ chức một số sự kiện văn hóa tầm khu vực được dư luận đánh giá cao…

TẬP TRUNG THỰC HIỆN TỐT MỤC TIÊU XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN VĂN HÓA, CON NGƯỜI

Bên cạnh những thành tựu, kết quả đạt được, Thái Nguyên vẫn còn một số hạn chế trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người, như: sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể trong tuyên truyền, thực hiện mục tiêu xây dựng, phát triển văn hóa, con người có việc còn chưa thường xuyên; không ít cấp ủy, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ, coi trọng đúng mức vị trí, vai trò của văn hóa, con người đối với sự phát triển của mỗi địa phương, đơn vị; công tác phối hợp giữa các ngành, địa phương, đơn vị đôi khi thiếu chặt chẽ, bị động; xã hội hóa các hoạt động văn hóa trên địa bàn tỉnh chưa rộng khắp, việc thu hút các nguồn lực xã hội để phát triển văn hóa còn hạn chế; các sản phẩm văn hóa phục vụ cho du lịch, dịch vụ chưa phong phú, đa dạng, chưa gắn sản phẩm văn hóa với sản phẩm du lịch, làng nghề; đầu tư nguồn lực tu bổ, tôn tạo, phát huy các giá trị văn hóa còn thiếu so với yêu cầu thực tế; đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhân dân nhất là học sinh, sinh viên có biểu hiện xuống cấp, lệch lạc; tội phạm, tệ nạn xã hội, dịch bệnh trên địa bàn tỉnh còn có những diễn biến phức tạp…

Trong thời gian tới, dưới ánh sáng Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thực hiện các mục tiêu nêu trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, Thái Nguyên tiếp tục tập trung thực hiện tốt mục tiêu xây dựng, phát triển văn hóa, con người như:

Một là, các cấp ủy đảng, chính quyền tiếp tục quán triệt nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người; thực hiện tốt quan điểm phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần xã hội. Đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước đối với cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Hai là, tiếp tục thực hiện tốt việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Làm tốt công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa; chủ động đấu tranh phòng, chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. 

Ba là, tuyên truyền, thực hiện có hiệu quả chủ trương chuyển đổi số của tỉnh; vận động cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Tăng cường hoạt động thông tin, truyền thông, định hướng dư luận, tạo sự thống nhất trong tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân; làm tốt công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác kịp thời những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch; đẩy mạnh hoạt động thông tin đối ngoại, tập trung quảng bá tiềm năng, thế mạnh của Thái Nguyên nhằm thu hút đầu tư, du lịch, nâng cao vị thế của tỉnh trong quá trình đổi mới, hội nhập và phát triển.

Bốn là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản;  đẩy mạnh xã hội hóa, huy động và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động phát triển văn hóa, thể thao và du lịch; xây dựng môi trường thụ hưởng đời sống tinh thần cho nhân dân. 

Năm là, ưu tiên tôn tạo các di tích lịch sử cách mạng có tiềm năng phát triển du lịch. Quan tâm tạo điều kiện phát triển văn hóa, văn nghệ của các dân tộc thiểu số trên địa bàn. Nâng cao chất lượng hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, xây dựng đội ngũ văn nghệ sỹ có chuyên môn cao, sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật có giá trị đặc sắc./.

Phạm Văn Thắng

Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thái Nguyên