QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU ĐỐI VỚI CÔNG TÁC THAM MƯU CỦA CÁC CƠ QUAN ĐẢNG TRUNG ƯƠNG TRÊN LĨNH VỰC TUYÊN GIÁO

Từ nay đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, công tác tham mưu của các quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo cần quán triệt các quan điểm cơ bản sau:

Thứ nhất, kiên định nguyên lý, nội dung cơ bản, cốt lõi của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trên cơ sở nghiên cứu, vận dụng sáng tạo và bổ sung phát triển. Nghiên cứu hoàn thiện các quy định, quy chế, quy trình là bảo đảm tính chủ động, linh hoạt trước những biến đổi nhanh chóng, phức tạp của thực tiễn.

Thứ hai, công tác tham mưu của các quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo là làm cho tính chính trị, tính tư tưởng và các giá trị đạo đức cách mạng thấm sâu trong các hoạt động của các lĩnh vực tuyên giáo, đặc biệt trong các lĩnh vực hoạt động khoa học và công nghệ, môi trường; giáo dục và đào tạo; y tế, gia đình, thể dục, thể thao, văn hóa.

Thứ ba, công tác tham mưu của các quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo không chỉ xây dựng chủ trương đường lối của Đảng mà chú trọng tham mưu để tổ chức thực hiện đường lối ấy có hiệu quả trên thực tế. Việc nâng cao bản lĩnh chính trị trong công tác tham mưu được thể hiện trong đối thoại, tranh luận, phản biện, lắng nghe và can ngăn, trong đó lắng nghe và can ngăn là sự thể hiện mức độ cao về bản lĩnh chính trị.

Thứ tư, nghiên cứu khoa học, phát huy dân chủ trong công tác tham mưu là để nâng cao chất lượng, hiệu quả của sản phẩm tham mưu, để tham mưu đúng và trúng, khả thi trên thực tế.

Thứ năm, thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng lý luận, cập nhật kiến thức mới, phương pháp, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu là trách nhiệm của Đảng và là nhiệm vụ thường xuyên của công tác tuyên giáo. Để tham mưu những vấn đề khó, phức tạp và có sản phẩm tham mưu đáp ứng yêu cầu cao của thực tiễn cần có đội ngũ chuyên gia giỏi của ngành Tuyên giáo. Đầu tư thỏa đáng về kinh phí và điều kiện cho công tác tham mưu để nâng cao chất lượng, hiệu quả sản phẩm tham mưu.

Mục tiêu tổng quát công tác tham mưu của các quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo là tham mưu tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức; ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; phát huy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh hạnh phúc; tập trung hoàn thiện các quy định, quy chế, quy trình, các mối quan hệ phối hợp; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; xác định và thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ lớn của từng lĩnh vực; hoàn thiện lý luận về nghiệp vụ, nâng cao năng lực đáp ứng yêu cầu mới; xây dựng đội ngũ theo hướng tinh gọn, hiện đại.

Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tuyên giáo năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024.

Từ nay đến năm 2030 cần thực hiện các mục tiêu như sau: (1) Tiếp tục tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội tạo cơ sở nhận thức cho giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước; xây dựng các mối quan hệ bên trong, bên ngoài và các cơ chế, quy định, quy chế, quy trình bảo đảm cho công tác tuyên giáo chủ động, linh hoạt, hiệu quả. (2) Tham mưu từng bước nghiên cứu hoàn thiện và nâng cao năng lực, tổ chức, cơ chế vận hành đáp ứng yêu cầu thực tiễn của nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. (3) Tham mưu xây dựng và hoàn thiện các mối quan hệ phối hợp, cơ chế phản ứng nhanh giữa các cơ quan làm công tác tuyên giáo ở Trung ương, giữa Trung ương với địa phương, giữa ngành Tuyên giáo với các cơ quan nhà nước cùng cấp và Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị- xã hội. (4) Tham mưu phấn đấu 100% các trường chính trị, các trung tâm chính trị cấp huyện đạt chuẩn. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam là những trung tâm lớn nghiên cứu, đào tạo, khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội ở trong nước và khu vực. Phấn đấu xây dựng được một đến hai tập đoàn báo chí, truyền thông tầm khu vực, thế giới. Xây dựng tổ chức để nắm bắt, nghiên cứu, điều tra dư luận xã hội ở sáu vùng theo các nghị quyết của Bộ Chính trị khóa XIII, tiến tới tầm khu vực. (5) Tham mưu xây dựng đội ngũ chuyên gia về lĩnh vực tư tưởng và khoa giáo cấp trung ương, cấp tỉnh giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có uy tín và năng lực, có khả năng vận dụng công nghệ và làm việc trong môi trường quốc tế.

Từ năm 2031 đến năm 2045, cần đạt được các mục tiêu như sau: (1) Tham mưu để từ năm 2031 đến năm 2045, tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận để xác định mô hình, các đặc trưng, yếu tố, mối quan hệ, mối liên hệ bên trong và liên hệ với bên ngoài, cơ chế vận hành, định hướng phát triển của nước phát triển có thu nhập cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. (2) Tham mưu hình thành một số tập đoàn lớn về báo chí để cạnh tranh với khu vực và thế giới; xây dựng tổ chức nắm bắt, nghiên cứu, điều tra dư luận xã hội ngang tầm khu vực và thế giới. (3) Tham mưu xây dựng đội ngũ tham mưu chiến lược ngành tuyên giáo đáp ứng yêu cầu của nước hiện đại, tập trung hình thành đội ngũ chuyên gia tham mưu về lĩnh vực tuyên giáo.

XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO ĐẾN NĂM 2030, TẦM NHÌN NĂM 2045

Để thực hiện được những quan điểm, mục tiêu đề ra như đã nêu, đối với công tác tham mưu của các quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Thứ nhất, nâng cao nhận thức, trách nhiệm về công tác tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo.

Để nâng cao vị trí, vai trò của công tác tham mưu của các quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo, cần nhận thức rõ một số nội dung như sau: (1) Công tác tham mưu có trách nhiệm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. (2) Công tác tham mưu có trách nhiệm làm trong sạch Đảng, giữ gìn bản chất chân chính của một đảng cách mạng, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên. (3) Công tác tham mưu có trách nhiệm xây dựng, bồi đắp lý tưởng cách mạng, niềm tin của cán bộ, đảng và nhân dân để thống nhất về nhận thức và hành động về mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của đất nước, về bản chất cách mạng chân chính của Đảng Cộng sản Việt Nam và chế độ xã hội chủ nghĩa, về sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Đây là trách nhiệm rất quan trọng, nặng nề của công tác tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo, có ý nghĩa quyết định sự thành bại của cách mạng. Tuyên truyền, giáo dục xây dựng bản lĩnh chính trị cho không chỉ cán bộ, đảng viên mà cả nhân dân để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, gian khổ. (4) Phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa; giữ vững kỷ luật, kỷ cương là trách nhiệm lớn lao của công tác tuyên giáo. (5) Thực hiện khát vọng của dân tộc Việt Nam và nhân dân Việt Nam là được độc lập, hòa bình, phát triển, nhân dân được tự do, ấm no, hạnh phúc.

Hội thảo khoa học về nâng cao chất lượng công tác tham mưu xây dựng, ban hành các văn bản về công tác tổ chức xây dựng Đảng ngày 13-4-2023. (Ảnh: Hương Giang).

Thứ hai, xây dựng Chiến lược công tác tuyên giáo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xây dựng chiến lược công tác tuyên giáo là yêu cầu cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn đối với ngành Tuyên giáo hiện nay. Đây là một công việc khó, yêu cầu cao, đòi hỏi phân tích, dự báo bối cảnh quốc tế, khu vực, trong nước, trong Đảng tác động, ảnh hưởng đến công tác tuyên giáo để đề ra các quan điểm, tầm nhìn, mục tiêu, giải pháp, kế hoạch hành động chiến lược hợp lý và khả thi. Chiến lược công tác tuyên giáo sẽ xây dựng một bản thiết kế toàn diện, định hướng, kết nối các hoạt động trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, làm cơ sở vững chắc cho sự phát triển của ngành Tuyên giáo.

Về quan điểm của chiến lược: Cần thể hiện được hai luận điểm xuyên suốt, đó là tính ổn định và tính linh hoạt. Tính ổn định bao gồm những nội dung được đưa ra trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đó là: Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tính linh hoạt thể hiện sự mềm dẻo, khả năng ứng phó với những biến đổi, những vấn đề, vụ việc, sự kiện nảy sinh từ thực tiễn, thích ứng, phù hợp với những yêu cầu, đòi hỏi thực tiễn đặt ra. Trong tính linh hoạt khi xử lý những vấn đề mới nảy sinh, công tác tuyên giáo phải giữ vững bản chất cách mạng chân chính của Đảng, tính khách quan, toàn diện, tính lịch sử cụ thể, vận dụng nhuần nhuyễn phép biện chứng mác-xít trong mọi hoạt động.

Về mục tiêu của chiến lược: Xây dựng chiến lược công tác tuyên giáo phải bao gồm mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể. Do đó, mục tiêu của chiến lược phải thể hiện những vấn đề cần hướng tới trong trung hạn, dài hạn. Mục tiêu chung phải thể hiện những nhiệm vụ xuyên suốt của công tác tuyên giáo, hoàn thiện những yếu tố bên trong, quan hệ với bên ngoài và xây dựng đội ngũ để nâng cao năng lực của ngành Tuyên giáo đáp ứng yêu cầu mới. Mục tiêu cụ thể cần phân định ra các giai đoạn, trong đó giai đoạn trước là để chuẩn bị cơ sở, nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo, hướng tới mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Về định hướng của chiến lược: Xuất phát từ bối cảnh tình hình, quan điểm, mục tiêu, chiến lược phải thể hiện các nội dung định hướng chung và định hướng cụ thể trong từng lĩnh vực hoạt động tuyên giáo. Định hướng chung cần bám sát vào chức năng, nhiệm vụ của ngành Tuyên giáo, thể hiện được những nội dung cần kiên định, những vấn đề khó khăn, phức tạp có thể nảy sinh, những quy định, quy chế, quy trình, mối quan hệ cần xây dựng, hoàn thiện. Chiến lược công tác tuyên giáo cần giải quyết tốt các yêu cầu, mối quan hệ lớn đặt ra đối với công tác tham mưu như đã nêu ở trên.

Về đổi mới nội dung, phương thức công tác tuyên giáo

Đổi mới nội dung công tác tuyên giáo có trọng tâm, trọng điểm, trong đó tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả việc xây dựng, ban hành, tổ chức học tập, quán triệt, tuyên truyền và tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy chế, quy định của Đảng để lãnh đạo, chỉ đạo những vấn đề lớn, cụ thể của đất nước, của Đảng. Từ nay đến năm 2045, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, bổ sung, phát triển lý luận trên cơ sở tổng kết 40 năm đổi mới; 100 năm Đảng lãnh đạo Cách mạng Việt Nam; 100 năm thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; nghiên cứu hoàn thiện lý luận về công cuộc đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, bổ sung, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng... Ngoài đáp ứng yêu cầu phối hợp chặt chẽ, hiệu lực, hiệu quả giữa hoạt động tuyên giáo với các cơ quan nhà nước cùng cấp trong việc thực thi pháp luật, phát triển kinh tế xã hội, giải quyết những vấn đề nổi cộm, nhân dân quan tâm, ngành Tuyên giáo còn phải mở rộng phối hợp với các lĩnh vực hoạt động khác, nên nội dung của công tác tuyên giáo cũng ngày càng rộng hơn.

Đổi mới phương thức công tác tuyên giáo phù hợp với xu thế phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, internet, mạng xã hội, sự khác biệt về chủ thể, đối tượng, nội dung theo hướng kết hợp chặt chẽ giữa các hình thức, phương pháp, phương tiện truyền thống với sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin, Internet và mạng xã hội, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về phát huy dân chủ, tự do ngôn luận, nhu cầu bày tỏ những ý kiến khác biệt, nhu cầu nâng cao trình độ lý luận, nghiệp vụ, hưởng thụ các giá trị văn hóa của các nhóm đối tượng trong và ngoài nước.

Thứ ba, đổi mới, hoàn thiện về tổ chức bộ máy, phát triển lực lượng làm công tác tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo.

Tập trung xây dựng mô hình tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, thống nhất, tích hợp những bộ phận có chức năng, nhiệm vụ tương đồng; hoàn thiện mối quan hệ giữa các yếu tố bên trong và bên ngoài của hoạt động tuyên giáo các cấp, bảo đảm tính linh hoạt, hiệu lực, hiệu quả.

Bổ sung, hoàn thiện các quy định về chức năng, nhiệm vụ, chế độ thông tin, chế độ phát ngôn, chế độ đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ… của lĩnh vực tuyên giáo. Hoàn thiện chương trình, giáo trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tuyên giáo. Xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo vững vàng về trình độ chuyên môn, chuyên nghiệp, năng động, sáng tạo; có phẩm chất đạo đức trong sáng; có khả năng tham mưu tổng hợp, thẩm định, tổ chức, chủ trì hoạt động nghiên cứu khoa học; có kỹ năng ứng dụng thành tựu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; có năng lực làm việc trong môi trường quốc tế. Khẩn trương xây dựng đội ngũ chuyên gia giỏi trong lĩnh vực tuyên giáo.

Thứ tư, đổi mới nâng cao chất lượng tham mưu xây dựng, ban hành chủ trương, đường lối của Đảng trên lĩnh vực tuyên giáo.

Trong đó, chú trọng một số nội dung như sau: (1) Tham mưu đổi mới, hoàn thiện quy định về xây dựng, ban hành văn kiện của Trung ương. (2) Tham mưu đổi mới việc xây dựng chương trình làm việc toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương, chương trình làm việc hằng năm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. (3) Tham mưu đổi mới nội dung, phương thức xây dựng, ban hành văn kiện

Thứ năm, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng trên lĩnh vực tuyên giáo.

Công tác kiểm tra, giám sát cần toàn diện hơn từ việc tổ chức học tập, quán triệt nghị quyết; việc cụ thể hóa, thể chế hóa nghị quyết và việc sơ kết, tổng kết nghị quyết để có cơ sở phát triển lý luận. Cần nhận thức thống nhất rằng, công tác kiểm tra, giám sát của hoạt động tuyên giáo không phải là kiểm tra việc chấp hành, thực hiện của quy định, quy chế, quy trình trong lĩnh vực xây dựng Đảng, mà kiểm tra, giám sát để phát hiện những nhân tố mới, những xu hướng, khuynh hướng tư tưởng tích cực hoặc tiêu cực; từ đó, đưa giải pháp tham mưu để phát huy, thúc đẩy hoặc đấu tranh, ngăn chặn. Kiểm tra, giám sát là khâu quan trọng, góp phần để công tác sơ kết, tổng kết có cơ sở để đánh giá kết quả, hạn chế, tìm ra nguyên nhân, đưa ra định hướng, giải pháp để bổ sung, phát triển lý luận.

Thứ sáu, đổi mới nâng cao chất lượng công tác sơ kết, tổng kết chủ trương, đường lối của Đảng trên lĩnh vực tuyên giáo.

Trong đó, khẩn trương xây dựng, ban hành Quy định về sơ kết, tổng kết các văn kiện của Đảng để thống nhất triển khai trong toàn Đảng và hệ thống chính trị. Đổi mới nội dung, phương thức sơ kết, tổng kết.

Một là, nội dung sơ kết, tổng kết cần tập trung vào các vấn đề cơ bản, cốt lõi trong việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, gắn với đánh giá kết quả xây dựng và thực hiện chương trình, kế hoạch hành động thực hiện văn kiện; đánh giá khách quan, đúng mức những kết quả đã đạt được, nghiêm túc, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm và nguyên nhân để có biện pháp khắc phục. Sơ kết, tổng kết phải rút ra được những vấn đề mang tính lý luận để góp phần bổ sung, phát triển chủ trương, đường lối của Đảng; phát hiện và rút ra những bài học kinh nghiệm, những mô hình hay, những cách làm sáng tạo, hiệu quả để biểu dương, nhân rộng, tạo sức lan tỏa.

Hai là, căn cứ vào chương trình làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư để xác định vấn đề sơ kết, tổng kết.

Ba là, tùy loại văn kiện mà lựa chọn địa phương, ban, bộ, ngành phù hợp để tiến hành sơ, tổng kết. Tăng cường hình thức sơ kết, tổng kết bằng hình thức trực tuyến để tiết kiệm thời gian, kinh phí và mở rộng đối tượng tham gia sơ kết, tổng kết.

Thứ bảy, đổi mới phương thức, nguồn lực và công tác phối hợp tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo.

Về đổi mới phương thức công tác tuyên giáo, phải phù hợp với xu thế phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, Internet, mạng xã hội, sự khác biệt về chủ thể, đối tượng, nội dung theo hướng kết hợp chặt chẽ giữa các hình thức, phương pháp, phương tiện truyền thống với sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin, Internet và mạng xã hội, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về phát huy dân chủ, tự do ngôn luận, nhu cầu bày tỏ những ý kiến khác biệt, nhu cầu nâng cao trình độ lý luận, nghiệp vụ, hưởng thụ các giá trị văn hóa của các nhóm đối tượng trong và ngoài nước.

Về nguồn lực, cần nâng kinh phí xây dựng đề án trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tương đương mức kinh phí bên Nhà nước xây dựng đề án, đề tài cấp nhà nước, cấp bộ, cấp cơ sở… nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả quá trình tham mưu xây dựng, ban hành, sơ kết, tổng kết các văn kiện, nhất là quá trình tổ chức thực hiện nghiên cứu, khảo sát, tổng kết thực tiễn; tổ chức các hội nghị, hội thảo, tọa đàm, xin ý kiến các ban, bộ, ngành, các địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học.

Về công tác phối hợp, tăng cường công tác phối hợp trong tham mưu xây dựng đề án của lĩnh vực tuyên giáo trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư theo hướng phân định đúng vai chủ trì, vai phối hợp.

Thứ tám, xây dựng các quy định, quy chế, quy trình tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo.

Từ nay đến năm 2030, cần phải hoàn thiện các quy định, quy chế, quy trình tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương trên lĩnh vực tuyên giáo. Cần xây dựng quy định cho hoạt động tham mưu từ chủ thể giao nhiệm vụ, cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp, xác định phạm vi, nội dung tham mưu, quy trình lấy ý kiến và trách nhiệm tiếp thu và giải trình và thời gian trình,... Xây dựng quy chế phối hợp trong xây dựng Báo cáo, tờ trình, thẩm định để Bộ Chính trị, Ban Bí thư không mất thời gian chỉ đạo xin ý kiến trước khi trình để ra quyết định. Xây dựng quy trình tham mưu phải dựa trên các quy định, quy chế và được thiết kế khoa học để công tác tham mưu không làm tắt và cũng không kéo dài. Quy định trách nhiệm về ý kiến thẩm định và tiếp thu đối các văn bản của Đảng là nội dung rất mới để làm căn cứ đánh giá, xử lý trách nhiệm trong xây dựng văn bản của Đảng.

TS. Hà Dũng Hải
Ban Tuyên giáo Trung ương