Chiều 11/4, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức cuộc làm việc với Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhằm thảo luận về tình hình hoạt động, kết quả công tác trong thời gian qua và thống nhất phương hưởng, nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2023 và các năm tiếp theo. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương tới dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc.

Tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã báo cáo hoạt động của Hội đồng năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2023.

Theo báo cáo, năm 2022, Hội đồng đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị và chuyên môn theo đúng chương trình, kế hoạch, trong đó một số nhiệm vụ hoàn thành ở mức xuất sắc. Cụ thể, Hội đồng đã tổ chức thành công 2 Hội nghị tập huấn về chủ đề: “Những vấn đề cơ bản đặt ra đối với văn học, nghệ thuật trước yêu cầu mới”. Tham dự 2 hội nghị có tổng số 538 học viên là lãnh đạo, chuyên viên Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy phụ trách văn hóa-văn nghệ; cán bộ quản lý nhà nước về văn hóa-văn nghệ; lãnh đạo các hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành ở Trung ương và địa phương; các nhà nghiên cứu lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; phóng viên, biên tập viên các cơ quan thông tấn, báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình chuyên viết về văn học, nghệ thuật; giáo viên giảng dạy, nghiên cứu văn học, nghệ thuật. Hội đồng tổ chức thành công Lớp bồi dưỡng “Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật - Vai trò, trách nhiệm của các nhà nghiên cứu trẻ”; Tổ chức các hội nghị, hội thảo, tọa đàm khoa học phục vụ các yêu cầu đặt ra trong đời sống văn hóa, văn nghệ.

Hội đồng đã thực hiện nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn hoạt động văn học, nghệ thuật; làm tốt nhiệm vụ là hạt nhân đoàn kết, quy tụ, xây dựng lực lượng làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật. Là thành viên Ban Chỉ đạo 35 Trung ương, Hội đồng đã nắm bắt, nghiên cứu, tư vấn cho Ban Bí thư, Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Chỉ đạo 35 Trung ương và một số bộ, ngành, địa phương, đơn vị những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn hoạt động văn học, nghệ thuật. Hội đồng nắm tình hình, chủ động tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch, nhất là các tác phẩm, tác giả ở lĩnh vực văn học, nghệ thuật…

Tại buổi làm việc, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu cũng đã đề xuất một số ý kiến nhằm nâng cao chất lượng công tác lý luận phê bình văn học nghệ thuật trong thời gian tới; những nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng để đưa nền văn học, nghệ thuật nước nhà ngày càng phát triển theo yêu cầu đặt ra của Đại hội XIII của Đảng; Hội đồng cần là cầu nối để anh em văn nghệ sỹ, nhà phê bình nói lên tiếng nói của mình với Ban Tuyên giáo cũng như phát triển lực lượng phê bình, lý luận trẻ cho tương lai… cũng là một trong những chủ đề được đặt ra của cuộc làm việc. 

Kết luận buổi làm việc, thay mặt Ban Bí thư Trung ương Đảng và Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả mà Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã đạt được trong thời gian qua.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương được Ban Bí thư thành lập và đi vào hoạt động đến nay đã qua 20 năm. Hội đồng đã huy động trí tuệ, đóng góp của các thành viên, tích cực triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, tạo được dấu ấn. Đồng thời, Hội đồng đã thể hiện sự chủ động trong tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thông qua hoạt động thực tiễn, Hội đồng tiếp tục khẳng định được vị trí, vai trò, ảnh hưởng trong đời sống văn học, nghệ thuật nước nhà, tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao trong thời gian tới.

Về nhiệm vụ cần thực hiện trong thời gian tới, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị: Hội đồng tiếp tục phân tích thấu đáo hơn nữa những bất cập, hạn chế, chỉ rõ nguyên nhân; tập trung khắc phục khó khăn, xác định phương hướng công tác trọng tâm trong năm 2023 và các năm tiếp theo là: phát huy cao độ trí tuệ, đóng góp của từng thành viên Hội đồng; tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn một cách hệ thống; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan; tăng cường số lượng, nâng cao chất lượng các báo cáo tư vấn cho Ban Bí thư, nhất là tư vấn chuyên đề, chuyên sâu về những vấn đề quan trọng, nổi bật trong đời sống văn học, nghệ thuật nước nhà.

Về chương trình công tác năm 2023, đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị Hội đồng tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tư vấn giúp Đảng, Nhà nước những vấn đề thuộc lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật. Xây dựng kế hoạch tư vấn cụ thể, lấy đó làm cơ sở để đầu tư, nâng cao chất lượng, hiệu quả những phương thức, cơ chế hiện có như: hội thảo, tọa đàm, nghiên cứu các đề tài, đề án, khảo sát thực tế,... Hội đồng tăng cường phối hợp, tập trung nghiên cứu, lý giải một cách khoa học, thấu đáo những vấn đề lớn, như: Vấn đề đổi mới phương thức hoạt động của các hội văn học, nghệ thuật; Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ văn nghệ sĩ nói chung, lực lượng làm công tác lý luận, phê bình nói riêng... Trên cơ sở đó, xây dựng các đề án chất lượng để tư vấn giúp Ban Bí thư, trong đó chú trọng đánh giá đúng hiệu quả tác động của công tác tư vấn trong việc bổ sung, hoàn thiện quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác, liên kết, định hướng đội ngũ những người làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật thực hiện chức năng thẩm định, định hướng các hoạt động sáng tạo văn học, nghệ thuật. Hội đồng phát huy vai trò gắn kết giữa đội ngũ văn nghệ sĩ với Đảng, Nhà nước, phát huy trí tuệ, tài năng, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quan tâm, phối hợp với Liên hiệp các Hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương, các hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương và địa phương xây dựng cơ sở dữ liệu về đội ngũ lý luận, phê bình; phát triển các diễn đàn, tìm “đầu ra” cho nghiên cứu, lý luận, phê bình, để từ đó định hướng, kịp thời điều chỉnh, góp phần triển khai xây dựng hệ giá trị văn học, nghệ thuật Việt Nam trong thời kỳ mới, thấm nhuần tinh thần dân tộc, dân chủ, nhân văn và khoa học. Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng Tạp chí Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, trở thành diễn đàn học thuật uy tín của giới nghiên cứu, phê bình văn học, nghệ thuật trong cả nước. 

Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế hiệu quả để thúc đẩy hợp tác quốc tế trên lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật. Hội đồng chủ động phối hợp với các cơ quan nghiên cứu, tổ chức các sinh hoạt học thuật để đánh giá, định hướng việc dịch thuật, tiếp thu, vận dụng đúng đắn; kịp thời chắt lọc, đề xuất nhằm tiếp tục điều chỉnh, bổ sung, xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam. 

Chủ động, tích cực hơn nữa trong việc đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, bảo vệ đường lối văn nghệ của Đảng, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Đảng đoàn Liên hiệp các Hội văn học, nghệ thuật Việt Nam, các vụ, đơn vị tham mưu, giúp việc của Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan liên quan, kịp thời nắm bắt diễn biến tư tưởng, chính trị của đội ngũ văn nghệ sĩ; nâng cao năng lực dự báo khoa học để tư vấn giúp các cơ quan chức năng kịp thời định hướng, cung cấp thông tin, làm tốt công tác tư tưởng trong lĩnh vực này. Tổ chức nghiên cứu, cung cấp các luận cứ khoa học để làm tốt công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật. 

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng yêu cầu Hội đồng phối hợp chặt chẽ với các vụ, đơn vị tham mưu, giúp việc của Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan, đơn vị liên quan, tích cực, chủ động tham gia có hiệu quả vào việc sơ kết, tổng kết nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng trong lĩnh vực văn hóa, văn học, nghệ thuật. 

Với truyền thống đoàn kết, chủ động, sáng tạo của Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa bày tỏ tin tưởng và kỳ vọng Hội đồng sẽ tiếp tục phát huy cao nhất những kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế, khó khăn, tập trung hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đóng góp xứng đáng cho sự phát triển nền văn học, nghệ thuật nước nhà.

Lưu ý công việc và nhiệm vụ cần thực hiện của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương trong năm nay và những năm tiếp, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị, hội đồng cần tiếp tục đổi mới hoạt động, nâng cao chất lượng hiệu quả trong đổi mới nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn. Qua đó, tư vấn giúp Đảng, nhà nước về những vấn đề thuộc lĩnh vực lý luận, phê bình văn học - nghệ thuật tầm nhìn 2030 - 2045.

Trong đó, cần xác định các chương trình trọng tâm để nghiên cứu. Cần có sự liên kết, thống nhất đội ngũ của làm công tác văn học nghệ thuật nói chung và công tác lý luận văn học nghệ thuật nói riêng vì sự phát triển của nền văn học nghệ thuật nước nhà để phụng sự tổ quốc và nhân dân hướng tới tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; dân chủ, nhân văn./.

Tin, ảnh: Nhật Minh