CÔNG TÁC DÂN VẬN CÓ TRỌNG TÂM, TRỌNG ĐIỂM

Nhiệm kỳ 2016-2020, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân vận có trọng tâm, nội dung bám sát Chương trình hành động số 10-CTrHĐ/TU, với từng chuyên đề cụ thể; đồng thời, lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố và các tổ chức thành viên triển khai thực hiện tốt công tác đối ngoại nhân dân, vận động người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp xây dựng quê hương,... mang lại hiệu quả thiết thực. Cùng với đó, công tác dân vận của chính quyền cũng có những chuyển biến rõ rệt; nhận thức về vai trò của công tác dân vận trong các cơ quan nhà nước các cấp, nhất là của người đứng đầu cơ quan, đơn vị được nâng cao.

Việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở được các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao gắn với thực hiện các nghị quyết, chương trình hành động của Thành ủy; đặc biệt là Nghị quyết 54/2017/QH14 của Quốc hội. Việc thực hiện dân chủ ở xã - phường, thị trấn phát huy khá tốt vai trò của nhân dân trong tham gia giám sát các nguồn quỹ trong nhân dân, đầu tư cộng đồng, nhất là góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Việc thực hiện quy chế dân chủ trong các cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập có nền nếp và việc thực hiện dân chủ trong doanh nghiệp có chuyển biến tích cực hơn.

Phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” ngày càng đi vào chiều sâu, với nội dung, phương thức thực hiện ngày càng thực chất, số lượng điển hình được tuyên dương ở các cấp không ngừng tăng lên; các mô hình, điển hình “Dân vận khéo” được lan rộng và có sức lan tỏa trong cộng đồng.

Các phong trào thi đua yêu nước, thi đua lao động sáng tạo, cải cách hành chính được đẩy mạnh tại các địa phương, cơ quan, đơn vị; các đợt thi đua cao điểm luôn nhận được sự đồng tình, hưởng ứng và thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Đặc biệt, giải thưởng sáng tạo của thành phố lần đầu tổ chức năm 2019 và Cuộc vận động “Người dân Thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch và giảm ngập nước” bước đầu đã khơi dậy sức sáng tạo, nâng cao nhận thức của người dân về ý thức giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường.

Tập trung lãnh đạo thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW, Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Ban Thường vụ Thành ủy xây dựng và ban hành Quyết định 935-QĐ/TU, Quyết định 936-QĐ/TU, Quyết định 994-QĐ/TU được cấp ủy, chính quyền các cấp ngày càng chú trọng, góp phần phát huy vai trò Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân Thành phố trong tham gia góp ý, giám sát, phản biện các chủ trương, chính sách, hoạt động lãnh đạo, điều hành của Thành phố. Đi liền cùng đó là việc  thường xuyên tổ chức các hoạt động đối thoại, hòa giải tại cơ sở, luôn tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu, điều chỉnh để giải quyết các bức xúc của nhân dân…

Thông qua đó, việc phát huy dân chủ trong nội bộ và xã hội được tăng cường, góp phần huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và nhân dân thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; hoàn thành nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đồng thời, sự quyết tâm đẩy mạnh cải cách hành chính, quyết liệt chỉ đạo công tác phối hợp liên ngành đã góp phần rút ngắn thời gian, tạo chuyển biến tích cực trong giải quyết hồ sơ công vụ.

Cùng với đó, công tác kiểm tra, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm trong chỉ đạo của cấp ủy được quan tâm thực hiện thường xuyên, qua đó, đề ra các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, phù hợp tình hình thực tế. Việc chủ động xây dựng kế hoạch, xác định rõ nội dung trọng tâm, trọng điểm, trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị trong công tác chỉ đạo, điều hành; việc quan tâm đi thực tế cơ sở, kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc và nhất là chú trọng đổi mới phương thức, nội dung chỉ đạo, điều hành tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị đã góp phần tạo động lực mới trong thi đua hoàn thành nhiệm vụ được giao.

CẢ HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CÙNG LÀM DÂN VẬN

Cấp ủy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân vận của hệ thống chính trị, nhất là công tác dân vận của chính quyền, bám sát thực tiễn tình hình địa phương, những vấn đề mà người dân quan tâm, bức xúc. Tăng cường đi cơ sở, thường xuyên tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng, sáng kiến, kiến nghị của nhân dân; nắm bắt tình hình, nắm chắc và dự báo sát, đúng tình hình nhân dân để kịp thời đề ra giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên và người đứng đầu trong thực hiện công tác dân vận, nhất là công tác dân vận của chính quyền; theo đó, công tác dân vận của từng địa phương, cơ quan, đơn vị đã chú trọng gắn với lãnh đạo thực hiện có hiệu quả công tác hòa giải tại địa bàn cơ sở...

Các cơ quan Nhà nước, chính quyền các cấp đã thực hiện nghiêm các quy định của Nhà nước về phát huy dân chủ ở cơ sở, tập trung cải cách thủ tục hành chính trong nội bộ cơ quan Nhà nước, tổ chức sự nghiệp công lập, dịch vụ công và các thủ tục hành chính liên thông giữa các cơ quan hành chính Nhà nước các cấp. Đã chú trọng xây dựng hình ảnh cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng công an, quân sự gương mẫu, năng động, trách nhiệm, thân thiện, phục vụ nhân dân, nhất là người đứng đầu; đồng thời, đề cao ý thức tiếp dân, đối thoại, nghiêm túc thực hiện viết thư cảm ơn, thư xin lỗi.

Đi liền cùng đó là tăng cường kỷ luật, kỷ cương công vụ, kiểm tra, chấn chỉnh thái độ tiếp xúc, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng công an, quân sự trong thực thi công vụ gắn với kiên quyết xử lý những cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước, lực lượng công an, quân sự quan liêu, nhũng nhiễu và năng lực, phẩm chất kém…

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố và các tổ chức thành viên có nhiều đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, đa dạng trong tuyên truyền, vận động, tập hợp nhân dân. Các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động được đổi mới, hướng mạnh về cơ sở, góp phần thiết thực phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, huy động và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Nhiều mô hình mới, cách làm hay, sáng tạo, có hiệu quả mang tính thiết thực được nhân rộng, lan tỏa. Các chương trình phối hợp hành động đã huy động được sự tham gia của nhiều tổ chức thành viên, phát huy hiệu quả tốt. Công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tiếp xúc, đối thoại có nhiều đổi mới về nội dung, cách làm gắn với giải quyết những vấn đề nhân dân quan tâm, bức xúc, đạt hiệu quả bước đầu; làm tốt công tác vận động, hòa giải tại cơ sở, giữ gìn mối quan hệ đoàn kết ở khu dân cư .

Liên đoàn Lao động Thành phố đã sáng tạo nhiều mô hình, mở rộng mặt trận tập hợp người lao động; xây dựng tổ chức công đoàn rộng khắp trong tất cả loại hình tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, góp phần xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng Đảng bộ, chính quyền trong sạch, vững mạnh. Giai cấp công nhân Thành phố phát triển nhanh về số lượng, nâng cao về nhận thức chính trị, tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt, tiên phong trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế. Thông qua các phong trào thi đua yêu nước, thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, đội ngũ công nhân, viên chức, người lao động từng bước nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, năng suất lao động, tích cực đẩy mạnh các chương trình chăm lo, hỗ trợ công nhân, tạo được sự gắn bó, đoàn kết cùng thực hiện nhiệm vụ, đóng góp quan trọng trong xây dựng, phát triển đất nước và thành phố .

Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Thành phố tiếp tục có bước phát triển, có dấu ấn cụ thể trên từng mảng công tác; làm tốt nhiệm vụ phụ trách Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Công tác giáo dục được đổi mới về nội dung và phương thức; công tác phát hiện, tuyên dương và phát huy điển hình thanh niên được duy trì tốt hằng năm.

Các phong trào hành động cách mạng có nhiều điểm mới, bám sát nhiệm vụ chính trị của Thành phố, địa phương, đơn vị; nhiều phong trào tạo ra sức lan tỏa trong xã hội, có giá trị nhân rộng, tạo thành mô hình cho phong trào chung thanh thiếu nhi cả nước. Hoạt động chăm lo, đồng hành, cổ vũ thanh niên tích cực học tập, lao động, sáng tạo, lập nghiệp, khởi nghiệp, vui chơi, giải trí lành mạnh đạt kết quả tích cực.

Tổ chức Đoàn được củng cố, nâng chất, có sức sống từ cơ sở. Đội ngũ cán bộ làm công tác thanh niên được quan tâm quy hoạch, đào tạo, luân chuyển đến bố trí sử dụng. Công tác bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú sang Đảng xem xét, kết nạp được tập trung, đầu tư. Hội Liên hiệp Thanh niên, Hội Sinh viên được phát huy, đã hình thành các mô hình, cách làm phù hợp, góp phần tăng tỷ lệ tập hợp thanh niên Thành phố .

Hội Nông dân Thành phố lãnh đạo phong trào nông dân tiếp tục có bước phát triển gắn với sự đổi mới mạnh mẽ của nông thôn; ngày càng khẳng định vai trò giai cấp nông dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ thành phố. Công tác tuyên truyền được đầu tư, đổi mới về nội dung, hình thức, góp phần nâng cao nhận thức và chuyển biến hành động của hội viên, nông dân. Công tác xây dựng tổ chức Hội tập trung phát huy nhân tố con người gắn với phát huy vai trò, trách nhiệm hội viên, nông dân. Các phong trào thi đua của Hội được đầu tư thực hiện, nhất là phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu; các hoạt động trợ vốn, dạy nghề, tập huấn chuyển giao công nghệ, tổ chức chợ phiên nông sản và xúc tiến thương mại được duy trì. Chương trình “Tết nghĩa tình” tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần hỗ trợ, chăm lo hội viên, nông dân có hoàn cảnh khó khăn….

Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố đã thực hiện tốt chức năng đại diện chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp phụ nữ, phát huy vai trò nòng cốt trong công tác phụ nữ và bình đẳng giới; chủ động, sáng tạo, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động. Đồng thời, đoàn kết, tập hợp, động viên các tầng lớp phụ nữ thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tổ chức nhiều phong trào thi đua, cuộc vận động thiết thực và hiệu quả, đặc biệt là phong trào “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” và hai cuộc vận động “Rèn luyện phẩm chất đạo đức: tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang”, “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, góp phần xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Cùng với đó, công tác giám sát, phản biện của các cấp hội ngày càng đi vào chiều sâu, đề xuất nhiều chính sách liên quan đến phụ nữ, kịp thời bảo vệ cho phụ nữ, trẻ em, góp phần vào sự phát triển chung của Thành phố.

Hội Cựu chiến binh Thành phố đã có bước phát triển toàn diện, vững chắc; hoạt động đúng chức năng nhiệm vụ. Tuyệt đại đa số hội viên cựu chiến binh giữ vững và phát huy bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, tự lực, tự cường, giúp nhau phát triển kinh tế, cải thiện đời sống; tham gia giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho thế hệ trẻ. Việc đẩy mạnh thực hiện phong trào “Cựu chiến binh gương mẫu”, tích cực tham gia các cuộc vận động, đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tội phạm và các tệ nạn xã hội đã góp phần xây dựng và củng cố cơ sở chính trị, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật và 9 hội thành viên đã tổ chức nhiều hoạt động hiệu quả trong việc sáng tác và quảng bá các tác phẩm văn học nghệ thuật dân tộc, cách mạng, tiến bộ, cơ bản đáp ứng nhu cầu hưởng thụ đa dạng, phong phú ngày càng cao của các tầng lớp nhân dân. Đồng thời, nỗ lực sáng tạo các tác phẩm mới có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, bám sát thực tiễn sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Thành phố, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ chính trị, góp phần tích cực trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người Thành phố mang tên Bác.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thành phố ngày càng phát triển về tổ chức và nguồn nhân lực, thể hiện vai trò tập hợp, phát huy các nhà khoa học, đội ngũ trí thức tham gia tích cực vào việc nghiên cứu khoa học, phản biện các chương trình, dự án lớn, góp sức vào sự nghiệp đổi mới và phát triển ở thành phố.

TIẾP TỤC LÀM TỐT CÔNG TÁC DÂN VẬN

Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, có thể nói nhận thức về công tác dân vận trong hệ thống chính trị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh còn chưa đồng bộ. Việc nắm và dự báo tình hình nhân dân, lắng nghe và xử lý những phản ánh của cơ sở có nơi chưa kịp thời nên việc xử lý hiệu quả chưa cao. Trong khi đó, việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội có mặt còn chậm, có nơi chưa nắm bắt kịp thời tâm trạng và nhu cầu chính đáng của nhân dân.

Công tác giám sát, phản biện xã hội có tập trung, song có nơi, có lúc sự phối hợp chưa đồng bộ. Việc thu hút, huy động đoàn viên, hội viên tham gia các phong trào chưa được rộng khắp. Công tác phát triển, nâng cao chất lượng đoàn viên, hội viên, xây dựng lực lượng chính trị trong doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước và đơn vị sự nghiệp ngoài công lập chưa đạt yêu cầu. Việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị vẫn còn hình thức; chưa chú trọng công tác kiểm tra, giám sát thực hiện; việc công khai những nội dung theo quy định vẫn có nơi thực hiện chưa tốt.

Công tác dân vận của chính quyền ở một số sở, ngành Thành phố, một số quận, huyện chưa được quan tâm đúng mức; thiếu sự đồng bộ trong phối hợp giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân. Công tác tiếp dân có chuyển biến nhưng vẫn còn hạn chế; thái độ phục vụ nhân dân của một số cán bộ, công chức, viên chức chưa tận tâm; vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức, viên chức quan liêu, tham nhũng vặt. Hoạt động hòa giải ở cơ sở còn nhiều bất cập và tình hình khiếu kiện của nhân dân liên quan đến một số dự án trong nửa đầu nhiệm kỳ còn diễn biến phức tạp…  

Phát huy những kết quả đã đạt được và khắc phục những hạn chế, trong thời gian tới, công tác dân vận ở Thành phố Hồ Chí Minh cần chú trọng thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, tiếp tục nâng cao hơn nữa nhận thức về trách nhiệm và phát huy sự năng động, sáng tạo, đoàn kết, quyết tâm vượt qua thử thách của mỗi cán bộ, đảng viên đối với công tác dân vận. Nhất là, quán triệt 5 quan điểm về công tác dân vận trong Nghị quyết 25 về "Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới" gắn công tác dân vận với công tác xây dựng Đảng và sự gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung, người đứng đầu mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị nói riêng.

Hai là, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị cùng làm dân vận gắn với vai trò giám sát, phản biện của nhân dân trong tham gia xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, trong thực hiện Quyết định số 290-QĐ/TW ngày 25/2/2010 của Bộ Chính trị khóa X về “Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị”. Đồng thời, đổi mới nội dung phương thức tuyên truyền - hoạt động, sử dụng có hiệu quả các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội để tạo được sự đồng thuận và củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và chế độ. Tiếp tục phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; nêu cao tinh thần trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, nhất là cơ quan hành chính nhà nước trong công tác dân vận.

Ba là, tăng cường phối hợp giữa phong trào thi đua yêu nước và gắn kết chặt chẽ phong trào thi đua “Dân vận khéo” với kế hoạch thực hiện nội dung 5 không: “Không để người nghèo, người yếu thế tụt hậu, bị bỏ quên”, “Không gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp”, “Không xả rác bừa bãi ra đường phố và kênh rạch”, “Không vi phạm Luật Giao thông đường bộ”, “Không tụ tập gây rối, ảnh hưởng an ninh chính trị, trật tự an toàn nơi cư trú và trên đường phố”, với các phong trào thi đua yêu nước khác, với các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, từ thiện nhân đạo xã hội do Thành phố và các địa phương phát động... Tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, đảm bảo quyền làm chủ rộng rãi trong nhân dân bằng hình thức dân chủ trực tiếp, gián tiếp… để nhân dân tin, nhân dân nghe và làm theo vì sự phát triển chung của đất nước và của Thành phố..

Bốn là, mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân. Phát huy vai trò của thân nhân và người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp có hiệu quả vào các hoạt động đoàn kết, hữu nghị, thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác, hướng về quê hương xây dựng đất nước, Thành phố; tích cực quan tâm, giải quyết các kiến nghị, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của kiều bào, góp phần tạo sự đồng thuận, cùng chung sức xây dựng và phát triển Thành phố. Đồng thời, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố và các tổ chức thành viên tiếp tục mở rộng các hoạt động giao lưu, trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau với tổ chức nhân dân các nước bạn.

Năm là, tiếp tục nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận của hệ thống chính trị. Thực hiện luân chuyển cán bộ làm công tác Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội sang công tác Đảng, công tác chính quyền và ngược lại. Tổ chức đào tạo chuyên sâu cho 100 - 200 cán bộ chuyên trách làm công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo ở hai trình độ cử nhân và sau đại học. Hằng năm thực hiện bồi dưỡng, tập huấn về công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo cho đội ngũ cán bộ đương chức...

TS. Trần Thị Bình

Học viện Báo chí và Tuyên truyền