Các ngành, nghề được lựa chọn là ngành, nghề trọng điểm theo cấp độ quốc tế, khu vực ASEAN là những ngành, nghề có nhu cầu nhân lực lớn phù hợp với yêu cầu phát triển nhân lực có tay nghề của ngành, địa phương, phù hợp với xu hướng phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại, cạnh tranh quốc gia và gắn với thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế trong xu thế hội nhập hiện nay. Có thể khái quát như sau:

1. Ngành, nghề trọng điểm cấp quốc gia là những ngành, nghề: Phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội và thị trường lao động trong và ngoài nước; Phù hợp với chiến lược phát triển ngành, vùng, chú trọng đến ngành kinh tế mũi nhọn, vùng kinh tế trọng điểm để phục vụ phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; và là những ngành, nghề tạo ra sản phẩm xuất khẩu mà Việt Nam có lợi thế.

2. Ngành, nghề tiếp cận trình độ các nước ASEAN là những ngành, nghề: Mang tính phổ biến của các nước ASEAN; Mang tính cạnh tranh cao và có khả năng hội nhập vào thị trường lao động trong khu vực ASEAN; Tạo ra sản phẩm xuất khẩu sang các nước trong khu vực ASEAN; và phải đạt trình độ các nước ASEAN, phục vụ nhu cầu lao động của các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong khu vực ASEAN.

3. Ngành, nghề tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20 (cấp độ quốc tế) là những ngành, nghề: Phổ biến của các nước phát triển trong nhóm G20, mang tính cạnh tranh cao, có khả năng hội nhập vào thị trường lao động trên thế giới; Đạt trình độ quốc tế; Tạo ra sản phẩm xuất khẩu sang các nước trên thế giới; và phục vụ nhu cầu lao động của các doanh nghiệp FDI của các nước trên thế giới.

Với ý nghĩa phát triển giáo dục nghề nghiệp là sự nghiệp và trách nhiệm của toàn xã hội; là một nội dung quan trọng của chiến lược, quy hoạch phát triển nhân lực quốc gia, đòi hỏi phải có sự tham gia của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở sử dụng lao động và người lao động để thực hiện đào tạo nhân lực có tay nghề cao theo ngành, nghề đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong nước và xuất khẩu lao động.

Để triển khai thực hiện, ngày 27/11/2017, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành Quyết định số 1836/QĐ-LĐTBXH phê duyệt ngành, nghề trọng điểm theo cấp độ quốc tế, khu vực ASEAN và quốc gia, trong đó có 62 ngành, nghề được lựa chọn cấp độ quốc tế; 93 ngành, nghề được lựa chọn cấp độ khu vực ASEAN và 134 ngành, nghề được lựa chọn cấp quốc gia.

Trên cơ sở danh mục các ngành, nghề trọng điểm các cấp độ nói trên, lựa chọn 411 các cơ sở giáo dục nghề nghiệp: 250 trường cao đẳng, 161 trường trung cấp; phân bố tại các vùng: 65 trường tại vùng Trung du miền núi phía Bắc; 130 trường vùng Đồng bằng sông Hồng; 97 trường vùng Bắc Trung bộ, duyên hải miền Trung; 16 trường vùng Tây nguyên; 50 trường vùng Đông Nam bộ và 53 trường vùng Đồng bằng sông Cửu long để triển khai tổ chức đào tạo.

Việc phê duyệt danh mục ngành, nghề trọng điểm theo các cấp độ là cơ sở cho các bộ, ngành, địa phương và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thực hiện đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Theo Quyết định 1836/QĐ-LĐTBXH các trường được lựa chọn ngành, nghề trọng điểm có trách nhiệm xây dựng dự án đầu tư theo các ngành, nghề trọng điểm đã được lựa chọn, đảm bảo nguyên tắc đầu tư tập trung đồng bộ về cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý theo quy định trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời, huy động các nguồn lực khác trong xã hội cùng với Ngân sách nhà nước tổ chức đào tạo các ngành, nghề trọng điểm để người học sau khi học xong sẽ có kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp tiếp cận với các nước tiên tiến trên thế giới; chuyển mạnh đào tạo theo năng lực thực hiện, chú trọng phát triển năng lực sáng tạo trong dạy và học; gắn kết chặt chẽ đào tạo với doanh nghiệp, thị trường lao động và việc làm bền vững.

Đồng thời, quyết định phê duyệt ngành, nghề trọng điểm được xây dựng theo hướng “mở”, tạo hành lang pháp lý, khuyến khích các cơ sở giáo dục nghề nghiệp hàng năm nghiên cứu, đề xuất phát triển các ngành, nghề mới phục vụ phát triển nguồn nhân lực, chuyển đổi nghề nghiệp có kỹ năng phù hợp, có thể tiếp thu, làm chủ và khai thác vận hành hiệu quả những tiến bộ công nghệ của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và các ngành, nghề phục vụ nông nghiệp công nghệ cao trong một số nhóm, lĩnh vực đào tạo như: Công nghệ thông tin; Vật lý; Sinh học; Nông, lâm nghiệp và thuỷ sản; Sản xuất và chế biến./.

Văn Toàn-Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp